Бұршақбай тамы мавзолейі.

Ескерткіштің атауы: Бұршақбай тамы мавзолейі.

Ескерткіштің түрі: Қала құрылысы және архитектура.

Ескерткіштің мерзімі: 1867 жыл.

Ескерткіштің орналасқан жері: Ақтөбе облысы, Әйтеке би ауданы, Қарабұтақ ауылынан 5 км. солтүстік-солтүстік-шығыста.

Тарихи мәлімет: Ескерткішті алғаш рет Қазақстан-Ресей этнографиялық экспедициясы зерттеген. 1987 жылы ҚазКСР ҒА ш. Уалиханов С. И. Әжіғалиев басшылық еткен. Кесене Төрткара – Құламан руынан шыққан Бұршақбай қабірінің үстінде «Қазалы» (Қазалы) ауданының қазақ құрылыс шеберлерімен салынған. Ескерткіш ХІХ ғасырдың 2-ші жартысындағы қазақ кесенелерінің ерекше түрін сипаттайды. Ескерткіші тас өңдеу өнері мен эпиграфика ретінде маңызды.

Ескерткіштің сипаттамасы: Жоспарда тік бұрышты (9,50 x 9,50) орталық кесене, 4 қырлы күмбезді пирамидальды күмбезі бар, оңтүстік-оңтүстік-шығысқа (20º) жинақталған бағытталған кіру жақтауы. Кіру бөлігі бастапқыда шағын шығыңқы порталмен безендірілген, ал құрылыстың қалқан бұрыштары мұнара тәрізді көлемдермен безендірілген. Қирандылыр сипатына қарағанда (анық тік шығыңқы), ғимараттың қабырғалары бастапқыда гофрленген беті болған. Құрылыстың негізі нақты кемермен ұқсас жерге жақын орналасқан 4-скатты жабынды жабатын орташа көлемге (барабан тәрізді) өтеді. Ол жалған күмбездің техникасына салынып; күмбез пирамидасының батыс және шығыс қырларында тақтай маңдайшалары бар жарық терезелері орналастырылған. Ішкі интерьерде қабырғалардың төменгі бөлігі жартылай сферикалық аяқталған (әрбір қабырғаға үшеуден) терең емес қуыстармен безендірілген. Камераның еденінде батыс-оңтүстік-батыс-шығыс – солтүстік-шығыс осі бойынша созылған «Сахан» типті шикі кірпіштен жасалған сатылы қабірдің қалдықтары сақталған. Осы сызықта батыс қабырғасының сыртынан құлпытас орнатылған. Аздаған Сазбалшық платформасында орналасқан кесененің қабырғалары (күмбезді бөлігі сияқты) саман қоспасымен (7-8 x 17-18 x 34-35 см.) шикі кірпіштен жасалған. Ескерткіштің сақталған ең үлкен биіктігі – 5,20 м. Кесенеден бөлек орнатылған құлпытас көп қабатты қазақ стелаларының мүсіндік-декаротивтік түріне жатады.